Dominica 15 Novèmber 2020 – Duminica apress la Pancòsta ch’a fà 24

Leture bìbliche: Salm 123; Giudes 4:1-9; 1 Tessalonicèis 5:1-11; Maté 25:14-30 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Anin Ferrero, Gianni Marietta.

Le leture bìbliche de sta duminica-sì a buto an evidensa coma che ‘l travaj che Nosgnor a l’ha dane da fé coma cristian an ësto mond a l’é soens malfé e grev. As trata ‘d travajé për dejé andré sto mond gram a chiel ch’a n’é ‘l padron! Coma ch’an na parla la quarta letura d’ancheuj, për fè cost travaj a l’é pa che chiel a l’ha lassane sens’arsorse! A minca un ëd nojàutri Nosgnor a l’ha fidane na comission conform a j’abilità e talent che chiel a l’ha dane. Sto fàit-sì a l’ha da cissene a travajé con fiusa e speransa. A-i è gnun motiv për ess-ne dëscoragià o, pes, për esse gargh: costa sì a l’é l’esortassion ëd la tersa letura. Nosgnor Gesù Crist, coma ch’a l’ha promëttune, a tornerà e a porterà a compiment sicur soa euvra. Gnun a peul dì che l’é nen a l’autëssa ‘d cost travaj, gnanca le fomne, coma Débora che, com i vëdoma ant la sconda letura a l’è ciamà da Dé a esse na profetëssa e ‘n giùdes an Israel. La prima letura, finalment, an parla che soens andoa ch’is trovoma a-i é tanti nemis ëd la càusa ‘d Nosgnor ch’an dan ëd sagrin. A l’è per lòn che lë scritor d’ës Salm a prega Nosgnor con umiltà ch’a-i daga fòrsa.

I.

Prima letura. Ël chërdent a sà che na granda umiltà a l’é ‘l contegn ël pì convenévol ch’as ha da tense ‘dnans a Dé. Ël chërdent as rend cont, an efet, ëd la majestà, potensa e grandëssa ‘d Nosgnor. A sà che chiel a dipend an tut e per tut da Dé. As ancalerìa gnanca a adresseje la paròla an preghiera, s’a fussa nen che Dé medésim a lo ciama a avzinessje con fiusa. Ant ël Salm 123 lë scritor as paragon-a a ‘n serv ëdnans a sò padron. An cost mond, contut, ël chërdent as treuva anvironà da ‘d gent ch’a l’ha tut n’àutr contegn ëdnans a Dé, visadì arogansa, empietà, dëspressi e dësfida – l’istess che tanti soens a adresso ai chërdent medésim. Costa-sì a l’é na ben trista situassion ch’a lo sagrin-a nen pòch. A l’é parèj che ‘l chërdent a ciama a Nosgnor ëd podèj trovene ‘n pò d’arlass.

Psalm 123

“Anvers ëd ti, ch’it ëstas ant ël cel, i àusso ij mè euj. Tant coma ij serv a ten-o j’euj fiss an sle man ëd sò padron, e coma la serventa a ten j’euj fiss an sle man ëd soa padron-a, parèj i tnoma j’euj fiss an sël Signor, nòst Dé, fin ch’a l’àbia pietà ‘d nojàutri. Nosgnor! Ábie pietà ‘d nojàutri, àbie pietà, ch’i n’oma pro d’esse meprisà. Nòstra ànima a na peul pì dle schergne ch’an fan la gent superba, dl’insolensa ‘d coj ch’an mepriso“.

II.

Sconda letura. Le fomne a gòdo ‘d n’àuta considerassion a j’euj ëd Nosgnor, tant che Chiel a ciama ‘dcò ‘d fomne a ‘d responsabilità le pì àute. A l’é nen sèmpre parèj për j’òm ch’a vorìo tense l’onor mach për lor. Sossì a l’é ‘l cas ëd Débora, che Dé a l’avìa daje an Israel la mansion ëd profetëssa e giùdes. A l’é parèj che la gent as adressava pròpi a chila për arsèive ‘d consej e sentense quand ch’a-i era ‘d dëscòrdie da rangesse. A ven-o da chila fin-a quand ch’a l’avìo da ciamé ‘d conséj ëd coma fé con ij Filisté ch’a-j dasìo an continuassion ëd sagrin e ch’aj crasavo grev. Ant ël cas ch’i lesoma ancheuj Débora  a-j cissa a fé la guèra ai Filisté e che cola assion armà a l’avrìa avù ‘n bon ésit. A-i avìsa contut ëd nen vantesse tant, j’òm, ëd cola vitòria, përché la glòria ‘d cola vitòria a sarìa peui nen ëstàita për soa vajansa ‘d lor, dagià che Nosgnor a l’avrìa butà ij sò nemis “ant le man ëd na fomna”!

Giùdes 4:1-9 –  Débora e Barach

“Mòrt ch’a l’era Èod, j’israelita a son tornà a ofende Nosgnor con soa cativa condòta. Nosgnor, anlora, a l’ha faje tombé ‘nt le man ëd Iabin, ël rè canané ch’a regnava a Hasor. Ël general an cap ëd soa armada a l’era Sisara e a stasìa a Haroset Hagoim. Iabin a l’avìa neuvsent chèr ëd guèra e a l’avìa crasà sensa pietà j’Israelita për vint agn. Anlora j’Israelita a l’han crijà a Nosgnor ch’a-j giutèissa. An col temp-lì a fasìa da giùdes la profetëssa Débora, fomna ‘d Làpidot. A dasìa soe sentense sota ‘d palmissi che për lòn a j’ero ciamà: “ij palmissi ‘d Débora”, an tra Rama e Betel, ant le montagne d’Efraim. A l’era lì che j’Israelita a montavo për consultesse con chila quand ch’a l’avìo ‘d plente. Débora a l’ha mandà a ciamé Barach, fieul d’Abinoam, da Chedes an Neftali. A l’ha dije: “Ël Signor, Dé d’Israel, a comanda sossì: ‘Buta ansema mila òm ëd le tribù ‘d Neftali e ‘d Zabulon e menje al Mont Tabor. I farai che Sisara, general an cap ëd l’armada ‘d Jabin, con ij sò chèr ëd guèra e soe trupe, a ven-o fin-a a ti al fium Chison; a l’é là ch’i-j farai tombé an toe man.Barach a l’ha rësponduje a Débora: “S’it ven-e con mi, i j’andrai, ma s’it ven-e pa con mi, i j’andrai nen”. Débora a l’ha replicà:”It compagnerai, ma la glòria ‘d costa campagna a sarà nen la toa, da già che Nosgnor a butrà Sisara ‘nt le man ëd na fomna”. Anlora Débora a l’é aussasse e a l’é andàita con Barach a Chedes.“.

III.

Tersa letura. A son dure le bataje spirituaj che ij cristian a deuv afronté an cost mond – quand ch’a son fidej a sò Magister. Ëdcò tant a l’é ‘l travaj che Nosgnor a l’ha afidaje al sërvissi ‘d sò regn. Ij cristian, contut, a travajo e a combato con determinassion e sicur ëd la vitòria, përchè ‘l Crist un bel dì a sarà d’artorn e a porterà a compiment l’euvra che chiel a l’é proponusse ‘d fé an cost mond. Për lòn, ij cristian a deuv avèj n’ategiament positiv e pien dë speransa an tut lòn ch’a fan: le promësse ‘d Nosgnor a-j dan consolassion e fòrsa.

1 Tessalonicèis 5:1-11 – Ël Dì ‘d Nosgnor

“Ora, rësguard ai temp e a la sequensa ‘d lòn ch’a l’ha da rivé, mè frej e seur, vojàutri medésim i seve pro che ‘l Dì ‘d Nosgnor a vnirà coma ‘n làder ëd neuit. Quand che la gent a dirà che tut a l’é tranquil e an pas, antlora la ruina a-j pijerà a l’improvista com’ ij dolor ëd na pajolanta, e a l’é sicur ch’a la podran nen schivié. Ma voi, frej e seur, ch’i seve nen ant lë scur, col dì-là av pijerà nen a l’improvista coma ‘n làder, përchè voi i seve fieuj dël ciàir, fieuj dël dì. I soma nen ëd la neuit nì dlë scur. A l’é për lòn ch’i l’oma nen da deurme coma j’àutri, ma vijé e sté sòbri. Coj ch’a deurmo, a deurmo ‘d neuit, e coj ch’as ancioco, as ancioco ‘d neuit. Nojàutri, a l’opòst, ch’i soma dël dì, a venta ch’i resto sòbri, dagià ch’i soma arvestì dla corassa dla fej e dl’amor, e ch’i l’oma për elmèt la speransa dla salvëssa. Përchè Nosgnor a l’ha pa nen destinane a patì soa ira, ma a oten-e la salvëssa grassie a Nosgnor Gesù Crist, ch’a l’é mòrt për nojàutri përch’i viva ansem a chiel, tant che se soa vnùa an treuva vijant an tra ij viv che s’an treuva ch’i deurmo ant la mòrt. Donca, ancorageve e edificheve l’un l’àutr, coma già i seve ‘n camin a fé”.

IV.

Quarta letura. Ant le circostanse anté ch’is trovoma, ël travaj da fé per Nosgnor an cost mond a l’é soens gravos e malarconossent. A l’é për lòn che ‘l cristian mincatant a l’é portà a ciamesse se, për col travaj, a n’é a l’autëssa. Sicur ch’a n’é a l’autëssa, përché Nosgnor a l’é col che nen mach an dà ‘d ròbe da fé, ma ch’an dà ‘dcò j’arsorse, ij talent, “a ognidun ëscond soa abilità”. A venta mach dëscurvije, dësvlopeje e dovreje! I l’oma gnun-e scuse për setesse a fé gnente e nen travajé ëd santa len-a. Lòn ch’i foma pr ël Signor a sarà mai dzùtil. A-i é sèmpre, contut, coj ch’a son gargh e molanciù: lor a coro l’arzigh, contut, ch’a-j sìa gavà vìa lòn che Nosgnor a l’ha daje, che a l’han pa apressià e butà a profit pr’ ël regn ëd Nosgnor. Sto-sì a l’é l’avertiment ch’an dà la paràbola dij Talent che adess i andoma a sente.

Maté 25:14-30 – La paràbola dij talent

“Ancora, ël regn dij cej a l’é tanme n’òm che, prima d’andesne a fé ‘n longh viagi, a l’ha ciamà ij sò servitor e a l’ha afidaje soe proprietà. E a l’ha daje a un sinch talent, e a n’àutr doi, e a n’àutr un, a ognidun ëscond soa abilità. Sùbit apress a l’é partiss-ne. Ora, col ch’a l’avìa arsèivù ij sinch talent, a l’é andassne, a l’ha negossiaje, e a l’ha vagnane d’àutri sinch ëd talent. Për l’istèssa manera, col ch’a l’avìa arseivù doi talent, a l’ha ‘dcò vagnane àutri doi. Ma col ch’a l’avìa arseivune mach un, a l’é andass-ne e l’arzan ëd sò padron a l’ha stërmalo sot-tèra. Ora, motobin pì tard, ël padron ëd coj servitor a l’é artornà, e a l’ha vorsù rangé ij cont con lor. Anlora, col ch’a l’avìa arseivù ij sinch talent a l’é rivà, a l’ha presentà d’àutri sinch talent e a l’ha dit: ‘Signor, it l’has fidame sinch talent. Varda-sì, i l’hai vagnane d’àutri sinch ëd sovrapì”. E ‘l Signor a l’ha dije: “Bin fàit, servitor bon e fidà! Ti ‘t ses stàit fidà ‘nt ël meinagi ‘d costa cita gifra, për lòn it darai adess motobin da pì ‘d responsabilità. Ven, foma festa ansema!”. Apress a l’é vnuje col ch’a l’avìa ‘rseivù ij doi talent e a l’ha dit: ‘Signor, it l’has fidame doi talent. Varda-sì, i l’hai vagnane d’àutri doi ‘d sovrapì”. E ‘l Signor a l’ha dije: “Bin fàit, servitor bon e fidà! Ti ‘t ses stàit fidà ‘nt ël meinagi ëd costa cita gifra, për lòn it darai adess motobin da pì ‘d responsabilità. Ven, foma festa ansema!”. Ma col ch’a l’avìa mach arsèivù un talent a l’é vnù e a l’ha dit: “Signor, i savìa che ti ‘t ses n’òm dur, ch’it mësson-e ‘ndoa ch’it l’has nen sëmnà, e ch’it ambaron-e  andoa ch’it l’has nen spantià. Për lòn i l’avìa tëmma[8], parèj ch’i l’hai stërmà tò talent sot-tèra. Varda-sì, it dago andaré lòn ch’a l’é ‘l tò”. E sò padron a l’ha dije: “Servitor gram e plandron ch’it ses! I lo savìe ch’i son n’òm dur, ch’i mësson-o andoa ch’i l’hai nen sëmnà, e ch’i ambaron-o andoa ch’i l’hai nen spantià. S’a l’é parèj, a ventava mach ch’it l’avèisse dàit mè arzan ai banché e, a mè artorn, i l’avrìa artiralo con j’anteresse!”. Leveje donca ‘l talent, e dejlo a col ch’a l’ha già ij des talent, përchè a ognidun ch’a l’ha a-j sarà dàit e a n’avrà ‘ncora ‘d pì, ma da coj ch’a fan gnente, fin-a col pòch ch’a l’han a-j sarà gavà. Campé dònca col servidor dësùtil, fòra ‘nt ël top, anté ch’a-i sarà da pioré e d’argrigné ij dent!’.

Orassion

Nosgnor benedet! Chi’it l’has fàit che tute le Scriture Sante a sio scrite për dotrinene; acòrdane ‘d scuteje, lesje, marcheje, amprendje, e digerije ant l’interior, për ch’i peussa ambrassé e tense strèit a la beata speransa dla vita eterna che Ti ‘t l’has dane an nòst Salvator Gesù Crist; ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécoj. Amen.