Duminica 29 Novèmber 2020 – Prima duminica d’Avent
Leture bìbliche: Salm 80; Isaia 64:1-9; 1 Corint 1:3-9; March 13:24-37 con le vos ëd Pàul Castlin-a, March Moretti, Màssim Marietta, Michel dij Bonavé, Gianni Marietta.
Ël temp ch’a ven prima dla selebrassion ëd la nassensa dël Salvator Gesù Crist, ant la tradission cristian-a dl’Ocident i lo ciamoma ël temp ëd l’Advent. Advent o Avent a deriva da la paròla latina ch’a veul dì “la vnùa”. A marca l’inissi dl’ann ëd la liturgìa. Le leture bìbliche dl’Advent a arpìjo ‘l tema dlë speté operos e dl’arsèive la përson-a e l’euvra ‘d Gesù, che nòst destin a dipend da chiel ancheuj e për l’eternità e ch’i lo servoma con gòj. An evidensa ant la prima letura, ël Salm 80, a-i é la figura dl’arbut (ël Crist) ch’a nass da la vigna d’Israel. Ant ël test ch’a-i ven dapress, dal lìber dël profeta Isaìa, a l’é dovrà la figura ëd col ch’a cala an sla tera an “squarsand ij cej”, e lolì për provëdde la salvassion a ‘d pecator che sensa ‘d chiel a sarìo mach ëd creature condanà ch’a peudo an gnun-a manera tiresse fòra daspërlor da soa misèria ‘d lor. Ant la tersa letura, ij cristian a son cissà da l’Apòstol a vardé con viva susta la manifestassion final dël salvator, ch’a porterà a compiment l’euvra ‘d salvassion ch’a l’ha anandiasse a fé an lor. Ant la quarta letura, a la fin, ciapà dal vangel ëscond March, lë speté dij prim cristian a l’é butà an relassion con le preuve greve dont a saran sogetà an soa generassion. Gesù a-j stërma pa ch’a l’avran ëd tribolassion da soporté, ma për cole preuve chiel a-j prepara e a-j dà fòrsa, an cissandje a la përseveransa, ant la fiusa che tut lòn che Nosgnor a l’ha pensà ‘d fé a vnira a compiment sicur.
I. Prima letura Salm 80
L’ambient ch’a-i nass da la mira stòrica ël Salvator dël mond, a l’é Israel, ël pòpol che Dé a l’ha sernù, ansema a soa tèra che da Chiel lor a l’han arseivùa. An cost test-sì, ma nen mach ambelessì, Israel a l’é paragonà a na bela vigna ch’a dà an sël Mar Mediterani, pròpi “an posission ëstratégica”. Piantà ambelelì, soagnà e sostnùa da Dé medésim, belavans, a rëspond pa sèmper coma ch’a dovrìa. A l’é soe infidelità e pecà cole ch’a ruin-o la vëndumia ch’as podrìa bin spetesse da chila. Costa vigna, contut, Dé, për soa grassia e promësse, a la bandon-a pa nen. Israel a séguita a gòde ‘n ròl sentral për ël compiment dij propòsit ëd Nosgnor ant la stòria – ant ël passà, ant ël present e për l’avnì.
“Òh bërgé d’Israel, fà atension, ti che ‘t men-e Israel tanme në strop ëd feje! Ti che t’ë staghe setà dzora j’àngej a là, arvela tò splendor! Arvela toa potensa dë ‘dnans a Efraim, Begnamin e Manasse! Ven a liberene! Che noi i sio ristabilì! Soridne! A sarà ‘nlora ch’i saroma liberà! Nosgnor Dé, guerié invincìbil! Fin-a a quand resteras-to anrabià antant che tò pòpol at suplica? Ti ‘t l’has daje da mangé ‘d lerme coma s’a fusso ‘d pan, it l’has daje da bèive ‘d lerme a granda mzura. It l’has lassane a le dispute dij nòstri vzin e ij nòstri nemis an dan ëd nòm. Nosgnor! Dé, guerié invincìbil, che noi i sio ristabilì! Soridne! A sarà ‘nlora ch’i saroma liberà. It l’has dësreisà na vis da l’Egit, it l’has taparà vìa ‘d nassion e it l’has torna piantala. Për chila it l’has dësbarassà ‘l teren, chila a l’ha pijà rèis e ampinì la tèra. Le montagne a son ëstàite quatà da soa ombra, e fin-a ij sitron a son ëstàit quatà dai sò branch. Ij sò branch a son rivà fin-a al Mediterani e ij sò arbut fin-a al fium Eufrat. Përchè l’has-to campà giù ij sò mur ëd cinta parèj che tùit coj ch’a passo a na cheujo ‘l frut? J’ors sarvaj ëd la foresta a na fan ravagi e le bòje a la divoro. Nosgnor! Guerié invincìbil! Torna andré! Varda giù dal cel e daje n’ociada! Cudiss toa vis, la vis che toa man drita a l’ha piantà, l’arbut ch’it l’has falo chërse! A l’han daje feu e tajalo. A meuiro përchè at faso dëspiasì. Giuta col ch’it l’has sernù, col ch’it l’has falo chërse për esse ‘l tò. Anlora noi i së slontanroma pì nen da Ti! Torna a dene vita e i invocheroma tò nom! Nosgnor! Dé, guerié invincìbil, che noi i sio ristabilì! Soridne! A sarà ‘nlora ch’i saroma liberà!“.
II. Sconda letura: Isaia 64:1-9
Cost test-sì a l’é na confëssion ëd pecà e na preghiera. A l’é n’invocassion a Nosgnor, ël Dé ver e ch’a viv, ëd fesse vëdde an tota soa potensa për ramassé vìa da sto mond tùit ij dio fàuss ch’a peudo fé pròpi gnente për coj ch’a-j prego. Nen mach lòn, ma ‘dcò tuta la corussion moral ch’i l’oma ant ël cheur, përchè i l’oma da dësbarassess-ne, ch’a l’é nòstra rovin-a. Dë ‘dnans a la santità ‘d Dé, nojàutri e tute nòstre euvre, ëdcò cole ch’i chërdoma esse giuste, a son mach dë strass ëspòrch: gnente ch’i podrìo vantess-ne. I podoma mach afidesse a l’euvra ‘d Nosgnor che, coma ‘n tupiné, për soa grassia, a ciapa nòstra pasta guasta, a l’arsan-a e a la modela conform a l’imàgine dël Crist, ch’a l’é l’ùnich possibil Salvator ch’i podrìo avèj.
“Nosgnor! Se mach i të squarsèisse ij cej e it calèisse giù! Le montagne a tramblerìo dë ‘dnans a Ti! Coma ch’a fà ‘l feu quand ch’ a brusa ‘l bòsch sèch o ch’a fà beuje l’eva, che ij tò aversari a sapio coma ch’it ses e che le nassion a tërmolo për motiv ëd toa presensa. Quand che ti it l’avìe ciapane ‘d sorprèisa con ëd portent afros, it j’ere calà giù e le montagne a l’avìo tramblà dë ‘dnans a ti. 4Da quand ch’a l’é nà ‘l mond gnun a l’avìa mai sentù o vëddù n’àutr Dé coma ti, un Dé ch’a fasa ‘d còse parèj për coj ch’a l’han fiusa an Chiel. Ti ‘t daghe ‘l bin ëvnù a coj ch’a l’han piasì a fé lòn ch’a l’é giust e ch’a scoto ij tò comandament. Varda, it j’ere anrabiate quand che noi con costansa i-j trasgredìo. Coma podrìa mai esse salvà ‘d gent coma nojàutri? I soma tùit anfetà e antamnà dal pecà. Fin-a i nòstri mej ësfòrs, dë ‘dnans a Ti, a son gnente àutr che dë strass anflà ‘d grassa. Parèj ‘d feuje d’otogn, i vnoma sèch e crojoma, e ij nòstri pecà an pòrto vìa coma ‘l vent. Pura gnun a invòca tò Nom, nì at suplica misericòrdia. A l’é për lòn ch’ it ses ëslontanate da nojàutrie ‘t l’has bandonane al podèj dij nòstri pecà. Contut, Nosgnor, ti ‘t ses nòstr Pare. Nojàutri i soma la crèja e ti ‘t ses ël tupiné. Tùit nojàutri i soma ‘l prodòt ëd tò travaj Sie nen tant anrabià con nojàutri! Guerna pa për sèmper la memòria ëd nòstri pecà. Vard-ne bin: tùit nojàutri i soma tò pòpol!“.
III. Tersa letura 1 Corint 1:3-9
La grassia ‘d Dé an Gesù Crist, a l’é fasse càrich ëd coj che Chiel a l’ha ciamà a dventé ij Sò e a l’ha faje ‘d creature neuve anrichiendje ‘d tanti don dal cel. La salvassion a l’é ‘n procediment ch’a va për gré e ch’a rivrà a sò compiment final a l’artorn dël Crist. Ij cristian a son cissà a vardé con fiusa a Chiel, an përseverand fin-a a col dì-lì.
“Che la grassia e la pas av sio dàite da Dé, nòst Pare e dal Signor Gesù Crist. I ringrassio sèmper Nosgnor, mè Dè, për la grassia ch’a l’é stave dàita an Crist Gesù. Për sò mojen i seve stàit anrichì ëd tute le manere: ëd lòn a l’é na preuva vòstra eloquensa e vòstra sapiensa. 6Lolì a l’é la conferma che lòn ch’iv disìa dël Crist a l’é vera. Adess i l’eve arseivù da lë Spirit tùit ij don ch’i l’eve da manca për cost temp-sì, ël temp ch’i speteve con grand’ anvìa l’artòrn ëd Nosgnor Gesù Crist. Chiel av darà ‘dcò la fòrsa për ten-e dur fin-a a fin, parèj che, ant ël Dì ‘d Nosgnor Gesù Crist, i sie trovà sensa rimpròcc. Sensa dubi chiel a lo farà, përchè Nosgnor a l’è fidel e a fà sèmper lòn ch’a promet: Nosgnor Dé a l’ha ciamave a esse an comunion con Sò Fieul Gesù Crist, nòstr Signor.“.
IV. March 13:24-37 – La paràbola dël fié
La stòria d’ës mond, për càusa dël pecà, a l’é tanme ‘d ròba ch’a sghija giù ans un pian chinà anvers ël disaster ëd la perdission. Cost pian, contut, as crosia con n’àutr pian ch’a va ant la diression opòsta, visadì l’euvra dël Salvator, che a acòrda la grassia dla salvassion a tanti. Bele se lor a van anans a vive an ësto mond, a son tante le dificoltà e tribulassion ch’a l’avràn da soporté. Gesù a-j prepara a afronteje. Lor, ij cristian, a peudo sghijé ‘dcò lor da an cola rampa ma a tomberan nen ant ël precipissi dla përdission. Quand che Nosgnor a tornerà, col-lì a sarà ‘l compiment ëd sò recuper. Për lòn, lor a deuv pa avèj tëmma.
“Ora, an coj dì-lì, apress cola tribulassion, ël sol a sarà scurì e la lun-a a darà pì nen sò lusor. Le stèile dël cél a croeran e le potense del cél a saran socrolà. Antlora a vëdran ël Fieul ëd l’Òm ch’a vnirà an sle nivole con na gran’ potensa e na gran’ glòria. Peui a mandrà ij sò àngej; a samblerà ij sò Elet dai quatr vent, dal estrem dla tèra al estrem del cél.
Ora, amprende lòn ch’a veul dì sto paragon pijà dal fié: Quand ij sò branch a ven-o tënner e ch’a seurto soe feuje, i seve che l’istà a l’é davzin-a. Dl’istèssa manera, quand ch’i vëdreve tute ste còse ch’a rivran, i l’avreve da savèj ch’ a l’é davzin, ch’a l’é a la pòrta. Iv diso la vrità: sta generassion a passerà nen che tute ste còse a sio rivà. Ël cel e la tèra a passeran, ma mie paròle a passeran nen. Quant a col dì-lì e a che ora, a-i é gnun ch’a lo sàpia, gnanca j’àngej ch’a son ant ël cel, gnanca ‘l Fieul: mach ël Pare. Fé atension, vijé e preghé, përchè i seve nen quand che col temp a vnirà. A l’é coma n’òm ch’a part për fé ‘n viagi e che, an lassand soa ca, a dèissa d’impiegh ai sò servitor e a ognidun sò incàrich, e ch’a comandèissa al portié ‘d vijé. Vijé, donca, përchè i seve nen quand ch’ël padron ëd ca a vnirà, se a la sèira, o a mesaneuit, o a l’ora ch’ ël gal a canta, o a la matin. chiel a podrìa rivé a l’improvista e troveve andurmì. Ora, lòn ch’i diso a vojàutri, i lo diso a tuti: Vijé”.
Orassion
Nosgnor tut-potent! Dane la grassia ‘d campé via j’euvre dël top e ‘d vestisse dl’armura dla lus, adess an cost temp ëd costa vita mortal che Nosgnor Gesù Crist a l’é vnùje për visitene an grand’ umiltà; che ant ël dì darié, quand cha ‘rtornerà an soa majestà gloriosa për giudiché ij viv e ij mòrt, nojàutri i peussa arsussité a la vita inmortal; për col ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.
Leave a Reply