La Bibia piemontèisa

E-lo che vojàutri i pije ‘d consèj ‘d bon gré? Soens i vorsoma pijé consèj da gnun e i foma mach lòn ch’i l’oma an testa noi, opura i chërdoma a col dit ch’a dis: “Va ‘ndoa ch’at pòrta ‘l cheur”. D’àutre vire i foma, con pòch disserniment, lòn ch’an diso j’amis o la magioransa dla gent, o lòn ch’an dis …nòst psicanalista. L’om-ne da fidesse ‘d coj consèj-lì? Bin ëd ràir, bele s’i-j consideroma d’espert. A son beat, contut, coj ch’a-j van dré a lòn che Dé an comanda an Soa Paròla. Sossì a l’é lòn ch’an arcomanda nòstra prima letura bìblica, ël Salm 1. As parla dl’òm giudissios, ma  l’oma sì ‘dcò l’esempi dla fomna giudissiosa, fòrta, operosa e pien-a d’inissiativa, cola ch’a l’ha timor ëd Dio e che sò marì a l’ha ‘d chila fiusa pien-a. Cola fomna a l’é dzurtut onesta e ‘d na fomna parèj tùit a peudo fidess-ne. A na parla nòst ëscond test, col ëd Proverbi 31. Da ‘ndova ch’a ven, an efet, la sapiensa vera, cola ch’an serv për vive conform a lòn ch’a l’é ver, giust e bon? Ëd sicur “da l’àut”, visadì da Nosgnor. Ëd sicur a esist ëdcò  na sapiensa “ch’a ven da la tèra, dai sens, dal demòni”. Cola-lì a pòrta mach a la ruin-a. A son pòchi coj ch’a l’han pro ‘d disserniment për fé na distinsion an tra l’un-a e l’àutra. A l’é për sòn che l’apòstol Giaco, ant la tersa letura, an dà d’indicassion ùtij. A vòlte la sapiensa ‘d Dé an pòrta sù ‘d senté difìcij, ch’an ësmijo pa d’esse bon e “produtiv”. A l’é coma quand che Gesù a nunsia ai sò dissépoj che Chiel a l’avrà da patì motobin e d’esse fin-a massà. Lor, contut, lolì a lo comprendìo nen, ma a l’era la vìa giusta, ch’a l’avrìa portalo a la vitòria dl’arsurression, la vitòria an sël mal. Ant la quarta letura i na trovoma l’anonsi, ch’a términa an soa esortassion d’arsèive le masnà, përchè lor a son le favorije ant ël Regn ëd Dé. Përchè? Fòrse përchè le masnà a savìo ‘d podèj avèj pien-a fiusa ‘d Gesù. A l’era cola ch’a l’avìo da avèj ij sò dissépoj antlora, e ch’i l’oma ‘dcò da avèj ancheuj.   

Com é-lo ch’as arvela Nosgnor Dé? Chiel as arvela për ël mojen ëd le lege ch’a l’ha establì e ch’a fan funsioné l’univers creà: cole che la siensa a studia. Nosgnor as arvela ‘dcò për ël mojen ëd soa Lege moral, ch’a l’é anreisà an nojàutri, contut ch’a sia sovens crasà e storzùa. Cola lege-lì a l’é proclamà ant le Scriture Sante ebràiche e cristian-e. Le lege dla natura e la lege moral a son le doe sorgiss d’arvelassion ch’a son selebrà ant ël Salm 19, nòstra prima letura ancheuj. Rendje onor e scoté lòn che Dé a l’ha stabilì për nòstra vita a l’é la marca ‘d n’òm o ‘d na fomna ‘d sapiensa, rapresentà ant la sconda letura coma na fomna ch’a lansa ij sò arciam “për le vìe e për le piasse” përchè la gent a la séguita e ch’a sio pa nen ëd fòj. A son tanti an cost mond, contut, coj ch’a pretendo d’esse ‘d magìster e a sòn pròpi ‘d ciaciaron. Da soa boca ‘d lor a ven “tant d’eva dossa che d’eva mèra”, an dis l’apòstol Giaco an nòstra tersa letura. A l’é për lòn ch’a l’é ‘mportant avèj motobin ëd disserniment quand ch’i-j sentoma. Ëd disserniment, contut a n’avìa pa l’opinion pùblica dël temp ëd Gesù, ch’a sfaussava soa Përson-a, dotrin-a e euvra. A l’é mach “n’orija da dissépol” (Isaia 40:4-5) ch’a peul mnene a dëscheuvre la vrità sù Gesù, Paròla ch’a viv ëd Dé e a confessé nòstra fej an Chiel. Sossì a l’é lòn ch’an presenta la quarta letura ancheuj, ciapà dal vangel ëscond March. Donca: stoma bin a sente!

La stòria dl’umanità a l’é tanme na serie ‘d taramòt ch’a fan ëd devastassion ch’a bolverso nòstra vita e ch’a buto a dura preuva nòstra resistensa. Quand ch’a sagrin-o nòstra ment e cheur (quand ch’a buto a l’arzigh nòstr echilibri moral e spiritual) i podoma trové nòstra pas e fermëssa an Nosgnor Dé. A l’é col-lì ‘l fondament frem e sòlid ch’i podoma pianteje dzora ij pè. Costa vrità a la fortiss ël Salm 125 ch’a deurv ancheuj nòstre leture bìbliche.

Le catedraj maestose ch’as treuvo an tut’ Euròpa a son dventà ancheuj d’atrassion për turista ch’a fan mach ëd ciadel e che soens a l’han gnun’ ideja ‘d lòn ch’a na pijo le fotografìe. Mersì a Dé, an cole catedraj a-i é ‘dcò ‘d capele separà andova ch’as peul intré e setesse an silensi e ant la mesombra për l’archeujiment e la preghiera, visadì për sërché la presensa ‘d Dé.