La Bibia piemontèisa

A-i é ‘d coj ch’a chërdo che ‘l Testament Vej a serva pì nen e ch’a sia stàit rimpiassà dal Neuv: lolì, contut, a l’é pròpi pa nen vera. A-i é na continuità ‘d sostansa an tra ij doi. Tant ch’a l’é vera che Nosgnor Gesù Crist a considerava j’euvre ‘d Mosè, dij profeta e j’àutri scrit coma na paròla autorèivola, la Paròla ‘d Dé midema e che chiel a l’era pà vnù për cangiela ma për compila. Tuit e doi, ij Testament Vej e Neuv, a pòrto l’arvelassion ëd Dé, cola che Chiel a l’avìa dàita ai sò mëssagé për nòstra istrussion. Ij profeta d’Israel e j’apostoj ëd Gesù a son coj che Dé a l’ha consacrà e sernù për parlene ‘dcò ancheuj. Soa dedission e abnegassion ëd lor a l’era compléta. An sò rapòrt con Nosgnor, tant ij profeta che j’apòstoj a son nòstr esempi ant soa vita ‘d preghiera e an sò servissi ativ për la càusa ‘d Dé. I lo vëdoma ant nòstre leture bìbliche ancheuj: ant ël Salm, ant ël toch ch’i lesroma dal profeta Isaìa e peuj ant l’esempi dl’apòstol Paul. Ël cò dle leture a l’é ‘l passagi dal vangel ëscond March ch’a términa con l’esortassion che Gesù a fà ai sò dissépoj e ch’a dis: “Andoma ‘nt le borgià davzin-e për ch’i l’hai da prediché ‘dcò ambelelà: a l’é bin për lòn ch’i son ëvnùit”. A l’é ‘dcò nòst dover seguité a porté la bon-a neuva ‘d Gesù Crist an tùit ij leugh anté ch’a l’é pa conossùa e ch’a riguarda soa përson-a e euvra. Coma ch’a dis ël Salm 147: “Nosgnor a manda ij Sò òrdin për ël mond – quant ch’a l’é lesta Sòa Paròla!”. Gnente e gnun a la podrà fé antrapé.

Le sircostanse anté ch’is trovoma ancheuj an òbligo a isolesse da j’àutri, a tajesse fòra da la vita dla società. A l’isolament a-i é ‘l rìsigh an quàich manera ëd costumess-ne. Chi ch’a dòmina la società as na profita për mej controlene. Tutun. për nojàutri ij cristian, radunesse coma comunità a l’é essensial. Ij mojen ch’i l’oma për arpiassé ‘l rescontr an tra frej e seur a son mej che nen, ma a peudo nen paragonesse a la richëssa dël rescontr ëd person-a. A l’é ansema a j’àutri ch’i vnuma instruì ant la Paròla ‘d Nosgnor e ch’i chërsona ant la fej. A l’é an comunità ch’is esercitoma ant le virtù cristian-e. Le leture bìbliche ancheuj a sélebro e a stabilisso con autorità ij prinsipi dla dimension comunitària dël pòpol ëd Nosgnor.

L’Evangeli ‘d Gesù Crist a l’é pa na religion ëd consolassion ch’an fà scapé da la realità, ma na fòrsa ‘d trasformassion ëd la realità ch’a ìmplica sacrifissi e angagg. S’a l’é bin fondà an sij propòsit arvelà ‘d Nosgnor e a-j ambrassa con fiusa, col-lì a sarà n’angagg ch’a sarà mai inùtil. Le leture bìibliche ch’i foma ancheuj, an prim leu a stabilisso col ch’a sìa ‘l fondament sicur ch’i dovoma pogeie ij pé. A dan l’evidenza, peuj, ant la sconda e quarta letura, a coma ‘l mëssagi dl’Evangeli a sia n’apel al pentiment, l’é a dì a chité në stil ëd vita d’ilusion ch’a porta mach a la ruin-a. La tersa letura an ciama, a la fin, a anvestì nòstra vita an lòn ch’a l’é permanent, durèivol e a dé nen tanta importansa a lòn ch’a l’é transitori, ch’a vnirà a la fin. Sossì a l’é përdabon n’apel a esse realista ‘d manera costrutiva.

Dé, ël Dé ver e viv ch’a l’é arvelasse travers ëd la stòria d’Israel e al gré màssim an Gesù Crist, a l’é ‘n Dé “ch’a fà”, ch’as dà sèmpe da fé: Dé a realisa, a compiss, tut lòn ch’a l’ha stabilì e con la sapiensa la pì àuta. Dé a l’ha travajà ant la creassion ëd l’univers ch’a l’é nòstra ca, e bin pì dë dlà ‘d lolì: i lo vdoma ancheuj ant la letura dla Génesi. Dé a travaja, e ‘d manera sovran-a ant lòn ch’a càpita ant ël mond ëd la natura: ël Salm 29 a làuda e a esalta coste soe atività. Dé a agiss ant la përson-a e euvra ‘d Gesù Crist: cost-sì a l’é l’anunsi profetich ëd Gioann Batista. Dé a séguita a operé për ël mojen ëd sò Spirit Sant, an arnovand ëd manera ancreusa la vita ‘d chi ch’as fida al Signor e Salvator Gesù Crist. Coste-sì a son pa ‘d teorìe, ma ‘d pratica “tocàbil”.

Andova ch’a l’é nòstra ca? A l’é daspërtut andova ch’a-i é coj ch’i-j vorsoma bin e ch’i-j podoma steje ansema an pas e ch’an manca nen ël necessari për vive. A fà nen andova ch’a sìa. Vera, i vorsoma bin a nòst pais e a nòstra gent, e i-j doma l’onor ch’a jë speta. A l’é ‘l leugh da dova ch’a ven nòstra famija e andova ch’a son sotrà ij nòstri cé. Për esempi, Dé a l’avìa acordà a sò pòpol, Israel, na tera da steje ch’a sarìa stàita la soa e ambelelà, a Gerusalem, an sla colin-a ‘d Sion, a j’era ‘l templi andova che Nosgnor a sarìa ancontrasse con lor. Cola lì a l’è la tèra d’Israel e ‘d gnun d’àutri. Apress ëd tante vicende, la grassia ‘d Nosgnor a l’ha consentije d’artorneje. Essje, për lor, a l’é na granda gòj: na tèra da soagné e da dësfende gelos. La prima e la sconda letura ancheuj a dan espresson a cola gòj-lì. Fòrsi che a riguarda nen nojàutri ch’i soma d’àutre nassion? Nò, an riguarda dla manera spiritual. Ël Salvator Gesù Crist a l’é nòst templi viv, e con Chiel, ch’i-j vorsoma bin perché ch’a l’ha vorsune bin për prim, an comunion con chiel, is sentoma “a ca”, a fà nen andova ch’is trovoma. I soma l’oget ëd soa grassia e benedission, tèra o cel ch’a sìa. Sossì a l’é lòn ch’a-j dà espression la tersa letura. Ël mond antregh, contut, a l’ha da esse “dàit andaré” a Dé, ch’a n’é ‘l proprietari legìtim. So progèt an Crist a l’é d’arconquistess-lo. Ij dominator d’ës mond, ch’a son d’usurpator, a-j fan oposission soens con violensa. Tutun, lor a vinceran nen: sossì a l’é lòn ch’a na fa la dëscrission la quarta letura d’ancheuj. Sentoma.

La Bìbia antrega an parla ‘d coma Nosgnor, për salvé l’òm dal pëccà e da soe conseguense, a sern a sò sërvissi ‘d përsone che gnanca i l’avrìo pensaje! A l’é parèj che Nosgnor a sern David për dventé rè d’Israel, n’òm ëd gnun-a considerassion e ch’a l’era mach un bërgé ‘d feje. David a dventa, ant soa përson-a e regn, na figura ‘d lòn che Dé a veul realisé an ës mond. L’istess a l’é la figura ‘d Marìa ‘d Nasaret, dësconossùa dëssendenta ëd David: a l’é për sò mojen che ‘l Fieul etern ëd Dé a pija carn e sangh. La devossion e la pairansa a Nosgnor ëd David e, motobin pì tard, ëd Marìa ‘d Nasaret (an tra i tanti përsonagi che la Bibia an presenta) a son le figure an evidensa ant le leture dla quarta duminica dl’Advent. A pituro la manera dëstravisa che Nosgnor Dé a deuvra për arvelesse e operé an ës mond, na manera ch’a dësfida minca na prevision e pretèisa dl’òm.