La Bibia piemontèisa

La Bìbia antrega an parla ‘d coma Nosgnor, për salvé l’òm dal pëccà e da soe conseguense, a sern a sò sërvissi ‘d përsone che gnanca i l’avrìo pensaje! A l’é parèj che Nosgnor a sern David për dventé rè d’Israel, n’òm ëd gnun-a considerassion e ch’a l’era mach un bërgé ‘d feje. David a dventa, ant soa përson-a e regn, na figura ‘d lòn che Dé a veul realisé an ës mond. L’istess a l’é la figura ‘d Marìa ‘d Nasaret, dësconossùa dëssendenta ëd David: a l’é për sò mojen che ‘l Fieul etern ëd Dé a pija carn e sangh. La devossion e la pairansa a Nosgnor ëd David e, motobin pì tard, ëd Marìa ‘d Nasaret (an tra i tanti përsonagi che la Bibia an presenta) a son le figure an evidensa ant le leture dla quarta duminica dl’Advent. A pituro la manera dëstravisa che Nosgnor Dé a deuvra për arvelesse e operé an ës mond, na manera ch’a dësfida minca na prevision e pretèisa dl’òm.

La càusa dla gòj e dl’arconossensa për la vnùa dël Signor e Salvator Gesù Crist a arson-a ant le leture bìbliche ‘d costa tersa duminica d’Advent. As trata ‘d na gòj ch’a marlipen-a a peudo comprende coj ch’a l’han mai fàit l’esperiensa dl’euvra dël Crist an soa vita ‘d lor. Pura, sto-sì a l’é n’anvit a doverté ‘l cheur a la maravìja ch’a l’é manifestà ant ël Salm 126 ch’i androma a lese. A l’era la maravìa ch’a l’avìo coj ch’a l’ero restà a boca doverta quand ch’a l’avìo vëdù l’artorn, ant la tèra dla promëssa, dij deportà. A l’é na promëssa ‘d na consolassion génita e ‘d varision për l’euvra dël Salvator, parèj coma ch’a l’é testimonià da la professìa d’Isaìa 61. A l’é l’invit a fé nòstra l’euvra ‘d Col ch’a ‘rsan-a tut an nojàutri: ànima, spirit e còrp, coma a lo nunsia l’Epìstola. Cost-sì a l’é ‘l mëssagi ch’a ‘rson-a, a la fin ëd nòstre leture, dal profeta darié, Gioann Batista, ch’an parla ant la letura dl’evangelista Gioann. Sentoma anlora.

Ël Dé ver e ch’a viv, col ch’a l’é arvelasse an Gesù Crist e che an Chiel i lo vëdoma ch’a agiss, a l’é pa ‘n déspota sensa pietà e ch’as peul nen prevëdde lòn ch’a farà. Cola lì a l’é la dëscrission ëd le divinità fàusse dij pagan. Nosgnor Dé a l’é gnanca na sòrt ëd Papà Natal, o Vej Talin, Barba st’Inver, bonass e ‘d mània larga. Nosgnor Dé a ten an savent echilibri giustissia e grassia, Lege e Vangel, fòrsa e dosseur. I trovoma cost prinsìpi ant le leture bìbliche d’ancheuj ch’a buto an evidensa le cobie: lege-grassia, giustissia e amor, pentiment e fede. Ëd cost echilibri an Dé i podoma sèmpre fidess-ne përchè Chiel a l’é ‘n Dé fedel. A l’é pròpi sòn ch’a l’é ‘d granda consolassion për ël cristian ch’as rapòrta con Chiel e coj-lì a son i prinsìpi medésim ch’a l’han da caraterisé nòstra vita.

Ël temp ch’a ven prima dla selebrassion ëd la nassensa dël Salvator Gesù Crist, ant la tradission cristian-a dl’Ocident i lo ciamoma ël temp ëd l’Advent. Advent o Avent a deriva da la paròla latina ch’a veul dì “la vnùa”. A marca l’inissi dl’ann ëd la liturgìa. Le leture bìbliche dl’Advent a arpìjo ‘l tema dlë speté operos e dl’arsèive la përson-a e l’euvra ‘d Gesù, che nòst destin a dipend da chiel ancheuj e për l’eternità e ch’i lo servoma con gòj. An evidensa ant la prima letura, ël Salm 80, a-i é la figura dl’arbut (ël Crist) ch’a nass da la vigna d’Israel. Ant ël test ch’a-i ven dapress, dal lìber dël profeta Isaìa, a l’é dovrà la figura ëd col ch’a cala an sla tera an “squarsand ij cej”, e lolì për provëdde la salvassion a ‘d pecator che sensa ‘d chiel a sarìo mach ëd creature condanà ch’a peudo an gnun-a manera tiresse fòra daspërlor da soa misèria ‘d lor. Ant la tersa letura, ij cristian a son cissà da l’Apòstol a vardé con viva susta la manifestassion final dël salvator, ch’a porterà a compiment l’euvra ‘d salvassion ch’a l’ha anandiasse a fé an lor. Ant la quarta letura, a la fin, ciapà dal vangel ëscond March, lë speté dij prim cristian a l’é butà an relassion con le preuve greve dont a saran sogetà an soa generassion. Gesù a-j stërma pa ch’a l’avran ëd tribolassion da soporté, ma për cole preuve chiel a-j prepara e a-j dà fòrsa, an cissandje a la përseveransa, ant la fiusa che tut lòn che Nosgnor a l’ha pensà ‘d fé a vnira a compiment sicur.

A l’é Nosgnor Dé medésim che, an soa sovranità, a stabiliss, conform a sò caràter, lòn ch’a l’é ver, giust e bon. Dé a lo diciara e a na da la definission e, ëd conseguensa, a l’é Chiel ch’a stabiliss lòn ch’a l’é fàuss, cativ e nen giust. Da lòn, Chiel, an soa santità, as na dësferensia. A l’é për lòn che, dàit che chiel a l’ha stabilì ij criteri ëd lòn ch’a l’é ver, giust e bon, Dé a giùdica e a fà ‘d sante discriminassion. L’istess, Chiel a mostra ‘d fé parèj a le creature uman-e, creature moraj e dotà ‘d responsabilità. Ij sò fieuj a l’han, donca, ël dover e ‘l dirit ëd giudiché, ëd fé ‘d distinsion, ëd disserne e discriminé an sla base dij Sò criteri, e lor medésime a saran parèj giudicà. Minca n’esse uman a sarà giudicà da Nosgnor an sla base ‘d coj criteri-lì. Sossì a l’é lòn che Nosgnor Gesù Crist a proclama ant la quarta letura bìblica d’ancheuj, anté che chiel a parla dël Giudissi Darié, ch’a a vëdrà la separassion ëd coj ch’a saran trovà conform a Soe sante Lej e tuti j’àutri. Ant la tersa letura, ciapà da l’epìstola a j’Efesin, l’Apòstol a prega che Nosgnor a daga, ai sò letor, lë spirit ëd conossensa, disserniment e sant giudissi, “ch’av daga ‘d saviëssa spiritual e d’arvelassion për conòss-lo sèmper mej”. Ant la sconda letura, ciapà dal lìber dël profeta Esechiel, i vëdoma coma Dé medésim a farà ‘n giudissi e na discriminassion an tra sò pòpol. A-i é n’arson ëd sossì ant ël Testament Neuv, andoa ch’a l’é scrit: “Përchè a l’é temp che ‘l giudissi a comensa da la cà ‘d Nosgnor. E se a comensa da nojàutri, cola ch’a sarà la fin ëd coj ch’a ubidisso nen a l’Evangeli ‘d Nosgnor?” (1 Pero 4:17). La prima letura a arconòss, an laudandlo, ël dirit ëd Nosgnor Dé a regné e a esse servì con gòj e arconossensa.